VB.NET เคลียร์ Excel ไม่ให้เหลือซาก

ปกติเวลาผมเขียนโปรแกรมเพื่อออกรายงานมักใช้ Crystal Report เป็นหลัก เพราะว่าสามารถให้ user preview ได้ รวมถึง export เป็น PDF, Excel, word ได้สะดวกดีครับ โดยเฉพาะเมื่อ Export เป็น Excel ผมพบว่ามันทำงานได้เร็วกว่าการสั่งเปิด Excel เพื่อใส่ข้อมูลตรงๆมากครับ แต่บางครั้งก็จำเป็นจริงๆที่ต้องใช้ Excel ในการออกรายงาน

เวลาออกรายงานบน Excel ผมมักจะเขียนโค้ดประมาณนี้ครับ (ใช้ BackgroundWorker ด้วย)

    Private Sub BackgroundWorker1_DoWork(ByVal sender As Object, ByVal e As System.ComponentModel.DoWorkEventArgs) Handles BackgroundWorker1.DoWork
        Dim wk As BackgroundWorker = DirectCast(sender, BackgroundWorker)
        Try
            isSuccess = False
            CreateExcel(wk, e)
            CreateReportByLocation(wk, e)
            CreateReportByTitle(wk, e)
            CreateReportList(wk, e)
            isSuccess = True
        Catch ex As Exception
            isSuccess = False
        Finally
            FinishCreatingReport(wk, e)
        End Try
    End Sub

คำสั่ง CreateExcel จะเป็นการ New Excel.Application รวมถึงสร้าง WorkBook สำหรับเริ่มต้นการออกรายงาน
ส่วน CreatReportXXX จะเป็นการสร้างรายงานแต่ละ WorkSheet ตามต้องการครับ สุดท้ายก็ FinishCreatingReport จะเป็นการคืน memory ให้กับระบบ เราจะมาลองดู function นี้กันครับ

Private Sub FinishCreatingReport(ByVal wk As BackgroundWorker, ByRef e As DoWorkEventArgs)
   Try
       xlBook.SaveAs(fileName)
   Catch ex As Exception
       MessageBox.Show(ex.Message & vbCrLf & "Please contact ITD.", My.Application.Info.ProductName, MessageBoxButtons.OK, MessageBoxIcon.Exclamation)
   Finally
       '// Release memory
       wk.ReportProgress(95)
       xlApp.Quit()
       GC.SuppressFinalize(xlSheet)
       GC.SuppressFinalize(xlBook)
       GC.SuppressFinalize(xlApp)
       GC.Collect()
       xlSheet = Nothing
       xlBook = Nothing
       xlApp = Nothing
    End Try
End Sub

พอรันโปรแกรมและเปิด Task Manager ดูพบว่า
1. พอ BackgroundWorker1_RunWorkerCompleted ทำงานเสร็จ (แน่นอนว่า เรียก FinishCreatingReport ซึ่งอยู่ใน BackgroundWorker1_DoWork แล้ว) ใน Task Manager ยังมี Excel.exe ค้างอยู่ครับ
2. ถ้ากดปุ่มเพื่อสั่งออกรายงานใหม่อีกครั้ง Excel.exe จะหายไปจาก Task Manager พอโปรแกรมสั่ง CreateExcel ถึงจะสร้างขึ้นมาใหม่
3. เมื่อ BackgroundWorker ทำงานเสร็จ ออกรายงานเรียบร้อย Excel.exe ยังคงอยู่ ถ้าผมปิด form นี้ Excel.exe จะหายไปจาก Task Manager แต่ถ้าผม stop debugging ใน Visual Studio หรือโปรแกรมที่เขียนมี bug และ shutdown ไป Excel.exe จะยังคงค้างอยู่ใน Task Manager

ทีนี้ผมลองเพิ่มคำสั่ง ReleaseComObject ครับ

Private Sub FinishCreatingReport(ByVal wk As BackgroundWorker, ByRef e As DoWorkEventArgs)
   Try
       xlBook.SaveAs(fileName)
   Catch ex As Exception
       MessageBox.Show(ex.Message & vbCrLf & "Please contact ITD.", My.Application.Info.ProductName, MessageBoxButtons.OK, MessageBoxIcon.Exclamation)
   Finally
       '// Release memory
       wk.ReportProgress(95)
       xlApp.Quit()
       System.Runtime.InteropServices.Marshal.ReleaseComObject(xlSheet)
       System.Runtime.InteropServices.Marshal.ReleaseComObject(xlBook)
       System.Runtime.InteropServices.Marshal.ReleaseComObject(xlApp)
       GC.SuppressFinalize(xlSheet)
       GC.SuppressFinalize(xlBook)
       GC.SuppressFinalize(xlApp)
       GC.Collect()
       xlSheet = Nothing
       xlBook = Nothing
       xlApp = Nothing
    End Try
End Sub

ลองรันโปรแกรมดู พบว่าเมื่อ BackgroundWorker ทำงานเสร็จ Excel.exe จะถูกลบทิ้งไปทันที ไม่เหลือใน Task Manager แล้ว (พอไล่ดูอย่างละเอียด พบว่า Excel.exe จะหายไป ก่อน BackgroundWorker1_RunWorkerCompleted จะทำงานเสร็จครับ)

ดังนั้นนอกจากจะใช้งาน Excel แล้ว ถ้าเรามีการทำ COM Marshal (InterOp) กรุณาเรียกใช้ System.Runtime.InteropServices.Marshal.ReleaseComObject เพื่อจะได้มั่นใจว่า Unmanaged Memory ได้ถูก Release จริงๆครับ